[Băngtan]

Phát "cáu" ở làng "nói tức"

--------------------------------------------------------------------------------
Làng cư�i, làng nói phét thì nhi�u lắm, Bắc Ninh, Bắc Giang, Phú Th� đâu đâu cũng có. Nhưng nói x�, nói xiên để ngư�i ta tức tối, tức đến phát cáu lên, mà vẫn bật cư�i vì cái lý của ngư�i nói tức, mà vẫn thấm thía trước ít nhi�u cái triết lý nhân sinh của ngư�i đ�i chất chứa trong ấy thì có lẽ chỉ có một nơi là �ông Loan (xã Lãng Sơn, Yên Dũng, Bắc Giang).

Nghe bà con nói tức xong rồi chợt thấy rằng ngư�i nói tức thật thông minh, thấy rằng mình h�c h�i được ở h� cũng nhi�u. Tài nói tức của cái làng này đúng là "của độc".


�i cùng đư�ng với ngư�i làng nói tức


Làng �ông Loan nay nằm trong xã Lãng Sơn, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang. Làng đẹp với đất vàng thăn thớ giữa tre pheo bên b� sông Thương. Có lẽ địa thế ấy góp phần sinh ra cái tính ngang như cua của ngư�i �ông Loan.


Chuyện nói tức �ông Loan thôi thì kim cổ giao duyên lộn tùng phèo. Cốt là tức. Riêng tập hợp các kiểu nói tức những ngư�i tò mò mới lò dò đến ngó xem �ông Loan nói tức thế nào, nghe cũng đã thú vị. Tôi vừa vào đến cái cổng toàn chữ nho vòm vòm còng cong của làng, gặp mấy chú bé, tôi gạ gẫm:


- Này chú mày, dân �ông Loan trẻ con biết nói tức không?


Chú ta nhe mấy cái răng sún, vỗ vỗ tay vào nắp hom gi� bắt cua:


- Ôi tr�i! Th�i buổi làm ăn, b�n trẻ chúng cháu mỗi đứa vác gi� ra sông Thương mò cua mỗi ngày cũng đem v� cho bố mẹ được bảy tám trăm nghìn đồng. Ai hơi đâu mà đi nói tức thiên hạ nó "oánh" cho.


Bắt cua mỗi buổi tám trăm nghìn! Chú mày được đấy. �i một đoạn gặp ông già, bạn đồng hành của tôi vẫy tay xin đư�ng, thấy cụ cứ lao rầm rầm vào xe mình:


- Cụ ơi sao cụ lao vào xe con?


- Ơ hay, thấy anh vẫy tôi mới nhảng sang. Chứ nhà anh không vẫy tay thì ngứa gì mà tôi sang?!


H�i ra, đó là cụ Thuận Hòa, cụ bị bẩm sinh chột một mắt, ngang có tiếng ở làng. Mấy ông cán bộ bảo thanh niên �ông Loan hay nói tức quá, thế nên số vụ ẩu đả ở làng liên tục... tăng. �i d�c đư�ng đê h�i mấy bác nông dân:


- Bác ơi, từ đây vào �ông Loan mấy cây nữa ạ?


Bác nói bằng cái gi�ng vừa nặng lại vừa nhẹ, nhấm nhẳng ra đi�u ta đây quá quê mùa:


- �ông Loan mấy cây? Nhà chú ơi, tôi cũng chưa đếm đâu. Từ ngày Bác Hồ mở ngày Tết trồng cây đến gi�, làng tôi trồng suốt, nhưng chưa bao gi� đếm xem từ đây v� làng có bao nhiêu cái cây. Nhà chú tiện đư�ng thì đếm hộ làng tôi với... nhé, nhé!


Thôi thì cứ đi, gặp bà cụ ngồi như trong một câu chuyện cổ tích ở đầu cái ngõ gạch cũ, đư�ng đi lối lại như mắc cửi, h�i:


- Cụ ơi đến nhà ông trưởng thôn cháu phải rẽ lối nào ạ?


- Rẽ thẳng!


- Thưa cụ, cháu phải đi thẳng hay là rẽ lối nào à?


- Thì cháu h�i rẽ chứ có h�i đi đâu mà tôi nói đi. Bây gi� h�i đi, thì tôi nói: �i thẳng!


Ngồi cùng mâm với ngư�i nói tức �ông Loan


Chúng tôi rẽ vào nhà anh Chủ, cán bộ thôn, đúng hôm làng đang đo đo vẽ vẽ trong kế hoạch dồn đi�n đổi thửa. Mấy ngư�i bạn tôi cứ dương dương tự đắc bảo, làng này ai đủ tài nói cho tôi... tức được? Giống như mấy anh có chữ đi xem bói, cứ tủm tỉm ch� xem ông thầy phù thủy ông ấy bịp mình như thế nào. Anh Chủ bèn kể chuyện cũ làm đòn phủ đầu.


Quan huyện mới được bổ v�, bèn g�i lý trưởng �ông Loan lên:


- Này, thầy lý, nghe tin dân �ông Loan nói tức tài lắm. Anh thử nói cho ta tức xem?


Lý trưởng cãi:


- Dạ bẩm quan nói láo!


- Quan đập bàn, ta vừa buông mồm, thầy bảo ai nói láo.


Lý trư�ng �ông Loan:


- Dạ bẩm quan, ngài bảo con nói một câu xem ngài có tức không mà...


*


Tri huyện mới được bổ v�, biết rõ ông trước bị lỡm rồi, bén xuống tận làng �ông Loan, gặp mấy bác thợ cày, h�i:


- Này mấy thằng �ông Loan, có phải dân làng mày nghịch lắm, dám nói tức cả quan huyện phải không?


Mấy bác đi cày dừng trâu:


- Dạ bẩm quan lớn, nói tức thì có nhưng còn nghịch thì chỉ với mấy thằng trẻ con mới nghịch thôi ạ.


Nhi�u nhà nghiên cứu đã cố công lý giải tại sao tr�i đất lại sinh ra cái làng kỳ lạ như làng nói tức �ông Loan, nhưng có vẻ như m�i câu trả l�i đ�u chưa đâu bấu đâu.


Ông Trần Quốc Thịnh đã thống kê kỹ, rằng làng �ông Loan xưa thuộc tổng Trí Yên, huyện Phượng Nhỡn vùng Kinh Bắc cũ. �ông Loan "nhất xã ngũ thôn", thế nên số lượng ngư�i nói tức của �ông Loan gi� lên tới hàng vạn. Qua rất nhi�u số liệu và nhi�u sự kỳ công, ông Thịnh cho rằng: Gái �ông Loan m�ng mày hay hạt, nhanh nhẹn đảm đang và hơi... tinh nghịch. Nguồn gốc nói châm biếm một phần ở những cô gái mau mắn này mà ra.


Ông Thịnh lý giải tiếp rằng, những đi�u hổ lốn, vênh nhau giữa các nhóm dân cư trong làng cũng là nguyên nhân quan tr�ng khiến cho h� khích bác nhau một cách có... truy�n thống!


Những lý do trên có thể tồn tại ở rất nhi�u làng quê ở Việt Nam, nhưng sao chỉ một mình �ông Loan mới có truy�n thống nót tức? Bà con nói tức một cách rất... th�i sự! Chứng t� những câu chuyện đã được liên tục cập nhật. Trong th�i gian ở �ông Loan, chúng tôi đã sưu tầm từ các cụ già những bài vè thú vị, đau đớn, nhưng rất văn chương hy v�ng có thể công bố trong một ngày gần đây.


Bây gi�, mư�i mấy làng cư�i xứ Bắc hình như chỉ còn tồn tại trong huy�n thoại và trong các quyển sách sưu tầm nghiên cứu thôi. Trong lúc đó, �ông Loan vẫn tồn tại làng nói tức, bà con vẫn nói tức, tức anh ách thật. Ông Bùi Văn Sếnh, hơn 80 tuổi, 50 năm tuổi �ảng, là bố đẻ của đương kim trưởng thôn nói tức nhớ lại: "Lúc bé, tôi còn nhớ, làng có hai ông tên là Tứ và Ướt. Cả cái tổng Trí Yên này, độ ấy, ai cũng phải nể tài hai ông trạng nói tức ấy. Nói tức cũng cần có khiếu".


Viết đến đây, tôi lại nhớ ở nước ngoài, có những làng cư�i nổi tiếng, ngư�i ta tổ chức sưu tầm các câu chuyện cũ mới, rồi phục dựng không gian văn hóa cũ, trưng dụng các nghệ nhân kể chuyện rồi làm du lịch. Nếu như đã coi Kinh Bắc là điểm đến du lịch, thì cơn cớ gì bạn không muốn một lần lên với làng nói tức �ông Loan nằm ngay bên trung tâm phật giáo chùa cổ Vĩnh Nghiêm, nằm ngay bên ngun ngút tre pheo của sông Thương? Giá mà có một "tua" du khảo văn hóa đến với làng nói tức như thế.

[kimoanhqt]

Nghe nói làng này sắp khai trương trang oép nói tức , có nhi�u forum cho bà con ai muốn tham gia vào thoải mái .

[banglangtim]

Cần chi phải vô oe'p đó... oe'p ni cũng co'