[thanhdnvn]

Nhớ v� Thiên-Hữu H�c-�ư�ng
Phạm Nguyên Hanh


Nhắc đến trư�ng Thiên-Hữu ở Huế, (mà tên chính thức là Thiên-Hữu H�c �ư�ng, tên Pháp là l'Institut de la Providence) chúng ta hình dung ngay đến ngôi trư�ng ba tầng đồ sộ, kiến trúc theo kiểu Pháp ở tả ngạn sông Hương, khác với lối kiến trúc cổ-điển quen thuộc tại cố đô. Chúng ta cũng nhớ đến các lớp h�c rộng rãi, cao ráo, và một giảng dư�ng ls hóa tân tiến. Các cậu h�c sinh nội trú không thể nào quên được phòng étude luôn luôn có nhi�u h�c sinh ngồi h�c chăm chỉ, yên lặng dưới sự trông coi của một cha giáo sư, cũng như phòng ăn rộng rãi với hai dãy bàn dài với bốn hàng ghế dài, và ở một đầu phòng , một bàn ăn dành cho các cha và giáo sư. Tầng lâu ba của tòa nhà chính (ở giửa) dùng làm phòng ngũ, với các dãy giưòng được sắp xếp ngay hàng thẳng lối. Sân thượng rộng lớn, bằng phẳng, thư�ng được dùng làm rạp chiếu bóng lộ-thiên cho h�c sinh vào những cuối tuần tốt tr�i. Ngoài ra, còn một nhà nguyện trang trí thật thanh nhã, mà trong những buổi thánh lể, chúng ta được thưởng thức tiếng đàn harmonium của cha Lefas. Riêng các h�c sinh yêu thích thể-thao thì không thể nào quên được nhà tập, các sân bóng rổ, quần vợt, và túc cầu, ở đó đội Thiên-Hựu thư�ng xuyên tập dượt trước khi ra đãu giao-hữu với các trư�ng bạn trong vùng như trư�ng Pellerin, Quốc-H�c..v...v..

Nhưng kỷ niệm v� trư�ng Thiên Hữu không phải chỉ có thế, chúng ta chắc không thể quên được các vị linh mục thuộc Dòng Thừa sai Paris ( Société des Missions Étrangères de Paris) đã hy sinh tr�ng vẹn cả cuộc đ�i cho việc giáo-dục nhiSu thế hệ thanh thiếu niên Việt-Nam. Những vị linh-mục giáo-sư như qus cha Lefas, Massiot, Lemasle, Eb, Quéguinier, Duval, Petitjean, Oxarango, Kermarrec,..luôn luôn là những tấm gương sáng cho chúng ta, không những vì kiến thức sâu rộng, mà còn vì đức-hạnh cao qus, lòng tận-tụy vô biên của các ngư�i. Thêm vào đó, còn nhiSu vị linh mục ngư�i Việt nữa như qus cha Nguyễn Văn Thích, Nguyễn Kim Bính, Nguyễn Văn Hi�n, Ngô �ình Thục, Nguyễn Văn Lập, Nguyễn Văn Thuận, Trần Hữu Tôn, vân vân... ngoài ra còn có các giáo sư ngư�i Việt như thầy Phạm Ng�c Hương, Hoàng Ng�c Cang, Hà Thúc Chính, Tạ Quang Bưủ, Nguyễn Dương �ôn, Trần �i�n, Trần Văn Tuyên, Dương Thiệu Tống, Trương Sĩ Lưu, Tôn Thất Sa, ..., cô Tuân, tức là bà Tôn Nữ An-Lạc,.. đ�u để lại trong ký ức cựu h�c sinh nhi�u ân tình và kính mến. Chúng ta chắc cũng không quên được nhi�u vị linh mục hiệu-trưởng liên tục đi�u-khiển trư�ng trong hơn bốn thập niên như qus cha Ngô �ình Thục, Dancette, Viry (mà tên Việt là cố Vỵ), Nguyễn Văn Hi�n, Trần Hữu Tôn, Nguyễn Tiến Huynh. Riêng đối với các h�c sinh nội trú, nhi�u ngư�i còn giữ những ky niệm sâu đậm với thầy Hiển, tổng giám-thị. Chúng ta cũng không thể quên được các 'Sơ' hi�n-hoà, như 'Sơ' Valentine và các 'Sơ' khác, dịu dàng chăm sóc từng bưả cơm, đến các h�c sinh đau ốm, phải nghỉ h�c và được đưa vào nằm trong bệnh xá.

Trư�ng Thiên-Hữu còn nhắc nhở ta nhớ đến không ít các cựu h�c sinh thành đạt trong nhi�u lãnh vực, đã thi thố tài-năng phục vụ cho đất nước, cộng đồng, dù ở trong nước hay ở hãi-ngoại. Chúng ta cũng còn nhớ đến một số bạn cũ lúc cùng h�c là chủng-sinh, nay là những vị linh-mục đang dẩn dắt giáo-dân ở rải rác khắp các miSn đất nước. Nhưng một đi�u chúng ta nhận thấy là các cựu h�c-sinh được gắn bó bằng tình thân hữu thắm thiết, ngay từ th�i theo h�c dưới cùng một mái trư�ng. Mối thân tình đó b�n bỉ qua bao thử-thách, và vẫn còn sâu-đậm đến những năm cuối của cuộc đ�i. �ó không đơn-giản là tình bạn, mà còn là tình anh em chí thiết như trong một đại gia-đình, kết chặt nhi�u thế hệ với nhau. Như bạn Tăng Kim Lân đã nói trong buổi h�p mặt của cựu h�c sinh Thiên-Hữu ngày 11 tháng Tư năm 1999 tại Saigon vừa qua, đó là tình 'đồng môn', kết hợp với tinh thần 'tôn sư tr�ng đạo', phù-hợp với đạo ly cổ-truy�n của ngư�i Việt-Nam.

Trên đây chỉ là vài kỷ niệm, suy-nghĩ v� ngôi Trư�ng thân yêu mà chúng tôi xin được phép ghi lại với sữ đóng góp của vài bậc đàn anh và các bạn Lâm Phát Giang, Trương Thành Tâm và Hoàng �ức Thạc trong ban tổ chức ngày h�p mặt các cựu h�c-sinh Thiên-Hựu tại Santa Ana, California, Hoa Kỳ, ngày 3 tháng 7 năm 1999. Chúng tôi tự xét không có khả-năng nói đầy đủ v� Trư�ng cũ. Chúng tôi thiêt nghĩ chỉ có một ngư�i có đủ thẩm quy�n làm việc nầy, vì cả cuộc đ�i của Ngư�i đã kết chặt với vận-mệnh của Trư�ng. Ngư�i đã chứng kiến liên-tục các thăng-trầm của Trư�ng từ ngày phôi-thai cho đến đầu thập niên 1970, cũng như đã và đang theo dõi từng bước tiến của mơi cựu h�c-sinh do chính tay Ngư�i đào-tạo ra. Tên tuổi của Ngư�i hầu như được gắn li�n với tên Trư�ng. �ó là cha George Lefas, Ngài đã được tập-san Tiếng Sông Hương xuất bản ở Dallas, Texas, yêu cầu viết v� Trư�ng Thiên-Hữu. Bài viết bằng tiếng Pháp của Ngài đã được tiến sĩ Phan Văn Thính, cựu h�c-sinh Thiên-Hữu từ 1935 đến 1942, chuyển ngử ra tiếng Việt. Xin m�i quy vị đ�c hai bài, nguyên tác bằng tiếng Pháp và bản dịch tiếng Việt trích từ tập-san Tiếng Sông Hương trong các trang kế tiếp sau đây.


--------------------------------------------------------------------------------


Cha George Lefas
(1906-2002)

Thiên-Hữu H�c �ư�ng
Phan Van Thính chuyễn ngữ.

Tiếng Pháp

Huế, "cố-đô" của tri�u Nguyễn, lúc nào cũng long lanh trong hoa lệ, đài các mà chẳng phô trương, duyên dáng mà vẫn kín đáo, thật xứng danh thủ đô của các bậc h�c bác uyên thâm cũng như các vị đại thần trong tri�u.

Năm 1932, vị Hoàng đế trẻ tuổi Bảo-�ại vừa tốt nghiệp ở các h�c đư�ng nổi tiếng của Paris, đăng quang kế vị tiên đế Khải �ịnh.

Từ đó -- đối với chúng ta nay cũng đã quá xa xăm, bộ máy hành chánh của Nam tri�u song song với chế độ cai trị của ngư�i Pháp tại mi�n Trung, đưa tới kết quả dân số Huế tăng trưởng thêm một tập thể công chức. Trong số nầy, thành phần cao cấp lại gần như là một thế giới nh� riêng biệt với những sự tranh dành không sao tránh được trong môi trư�ng chính trị như trông th�i đó. Tuy nhiên, trong đối xử, h� vẩn giử được phong độ tao nhã mà không quá ư kiểu cách. Nhận thấy rằng vị tân Hoàng �ế là ngư�i Tây h�c (Paris), còn Nam Phương Hoàng Hậu thì gốc gác Công giáo cổ truy�n và thế gia v�ng tộc mi�n Nam, �ức Giám Mục Allys của địa phận Huế nghĩ rằng đây là những sự kiện khích lệ và th�i cơ thuận tiện để thành lập một cơ sở h�c đư�ng Công Giáo tới cấp trung h�c tại Huế.

Thật ra, dư án này đáp ứng cấp th�i đi�u mong muốn chung của quan lại trong tri�u cũng như giới ngư�i Pháp (công chức và đi�n chủ) là làm sao có dược tại chổ một n�n giáo dục giá trị, khả dĩ bảo đảm cho con cái h� đủ khả năng đảm nhận tất cả các phận sự cấn thiết cho xứ sở, ngõ hầu có thể tự túc tự chủ ở một mức độ phải chăng.

Trong đư�ng hướng đó và với sự ưng thuận kín đáo của nhà đương cuộc Pháp, một dự án Thiên Hựu H�c �ư�ng đã được thảo hoạch để thiết lập một trư�ng trung h�c loại cổ điển rập theo tổ chức giáo dục bên Pháp. Sau khi các Dòng Tu lớn và các đoàn thể giáo dục Công Giáo bên Pháp đSu khước từ không nhận đi�u khiển công trình này, �ức Giám Mục De Guebriant, lúc đó là B� Trên Hội Thừa Sai tại Paris (Société des Missions étrangères de Paris) nhận đứng ra thực hiện dự án này, sau chuyến viếng thăm �ông Dương v�, năm 1931.

Ngày 15 tháng 9 năm 1933, ngư�i kế vị �ức Giám Mục Allys, �ức Cha Chabanon, làm lễ ban phép lành lần đàu tiên, một trong năm cơ sở kiến trúc dự định cho nhà trư�ng tương lai, khai giảng một lớp 6 gồm hai ban, thêm hai lớp dự bị, lớp 7 và lớp 8. Cả ba lớp h�p lại 132 h�c sinh trên tổng số 190 ngư�i ghi tên xin h�c gồm có 115 h�c sinh Việt Nam, 17 h�c sinh Pháp, 29 h�c sinh Công giáo, còn lại 103 h�c sinh Phật giáo, Khổng giáo và đạo th� cúng ông bà.

�ịa điểm được lựa ch�n thật rộng rãi và cao ráo, chạy d�c theo đại lộ Khải �ịnh, gần Tòa Giám Mục và đối diện với tu viện Dòng Chúa Cùu Thế.

�ứng trên nóc hai tầng của tòa nhà chính, chạy dài trên 73 thước, ta có thể nhìn thấy v� phía Nam là núi Ngự Bình, dựng lên như một bức bình phong trấn ngữ �ài Nam Giao, nơi hằng năm Hoàng đế đứng chủ đàn các cuộc tế lễ trong cương vị Thiên tử của ngài.

Từ năm 1933 cho tới 1939, thêm bốn tòa nhà nữa được hoàn thành tạo nên một khối kiến trúc vuông vức hài hoà. Ngư�i thực hiện là kiến trúc sư - thầu khoán �inh Doãn Sắc với Cha Douchet làm cố vấn, trừ nhà nguyện đẹp đẽ thanh bai theo kiểu mới do một thân hữu Pháp, kiến trúc sư André Duthoit, đã tặng biếu đồ án.


Cha Marie Duval

Vì đất nguyên là đồng ruộng đầm lầy, nên móng phải xây trên một "rừng" tre già, giống đặc biệt không bao gi� mục nát, kỷ thuật xây cất độc đáo ấy sau này chứng t� là cực kỳ kiên cố, không bị hư hao gì dưới bao nhiêu trận mưa bom đạn trên kinh đô.

Sự chấp thuận rất là khích lệ của giới chính quy�n thể hiện rộng lớn trong buổi lễ khai mạc trư�ng Providence với sự hiện diện của các bậc thân hào, các nhân vật quan tr�ng như cụ Tôn Thất Hân, nguyên Phụ Chánh Thân Thần, ông Lavigne, Công sứ �ốc thành phố Huế cùng với ông Sogny, Chánh Mật thám; V� phía Giáo hội có Cha Florent Zuchelli, �ại diện �ức Khâm Mạng Tòa Thánh, �ức Giám mục Dreyer (O.F.M).

V� thành phần ban giảng huấn của nhà trư�ng, �ức Cha Chabanon không quản ngại công khó "trưng dụng" các giáo sĩ thông thái nhất trong các vị thứa sai như cha Lemasle (sau này là Giám mục địa phận), các Cha Dancette và Massiot, Cha Nguyễn Văn Thích, một bậc thâm nho và đặc biệt cha Ngô �ình Thục (sau này là Tổng Giám Mục địa phận Huế), v� mặt pháp lý là Hiệu trưởng của Thiên Hữu H�c �ư�ng vì Cha có bằng cử nhân Triết h�c.

Ngoài ra còn một số giáo sư không ở trong Giáo hội như các ông Trần �i�n (sau này là Thượng Nghị sĩ), Tôn Thất �àm, Trần Văn Tuyên và đặc biệt ông Tạ Quang Bửu (sau này là Bộ Trưởng Bộ �ại H�c của Bắc Việt).

Chương trình giáo khoa rập theo mẫu Pháp quốc, giảng dạy tiếng La Tinh ngay từ lớp 6 (một trong hai ban của lớp 6) và tiếng Hy Lạp (lựa ch�n, không bắt buộc) bắt đàu từ lớp 4 trở lên. Hai cổ ngữ này được giao phó cho Cha Massiot (La tinh) và Cha Eb (Hy-Lạp). Dĩ nhiên tr�ng tâm căn bản là Pháp văn, giảng dạy sâu rộng cả ngữ pháp lẫn văn chương.

Trong đư�ng hướng đó, chương trình giáo khoa nặng v� "nhân văn" nhưng không phải vì thế nhà trư�ng đặt nhẹ phần toán h�c, trong quan điểm rằng phải như vậy mới bảo đảm cho h�c sinh đủ căn bản vững chắc và toàn diện. Thật vậy, nh� cái vốn h�c vấn ấy, sau này đa số h�c sinh đã có thể rộng b� lựa ch�n các ngành ngh� đủ loại: tư pháp, đại h�c, y khoa, binh nghiệp và cả tu viện nữa.

V� sau, với th�i cuộc đổi thay và nhân tâm biến chuy�a số h�c sinh sau này du h�c tại Pháp đã thực nghiệm thấy rõ sự hữu hiệu của chương trình giáo khoa vừa hấp thụ được, tốt nghiệp dễ dàng các trư�ng lớn như Polytechnique, Centrale, Cao đẳng �iện h�c (E.S.E.), Cao h�c Thương mãi (HEC). . .

Tưởng cần nói thêm là không khí h�c tập tại Thiên Hữu H�c �ư�ng đặt trên n�n tảng kỷ luật mà vẫn không kém phần thân mật trong cách đối xử của thầy dạy với h�c trò, cũng như giữa chúng bạn vơí nhau.

�ể diễn tả cái không khí trư�ng Providence hồi đó, không gì hơn là như�ng l�i cho một cựu h�c sinh được nhi�u ngư�i biết và do đó, đã được bầu chủ tạo lễ kỷ niệm 25 năm thành lập Thiên Hữu H�c �ư�ng (1958) - bạn Tôn Thất Thiện:

(. . . ) Cũng như những năm đi hướng đạo, th�i gian h�c trư�ng "Providence" góp một phần rất lớn trong sự tạo đi�u kiện cho tôi tiến dễ dàng trên đư�ng đ�i sau này.

Trư�ng Providence là một "trư�ng Tây" (dạy tiếng Pháp, theo chương trình tú tài Pháp) thành lập năm 1933. Tầm nhìn của những ngư�i sáng lập rất rộng, nên ảnh hưởng của trư�ng sau này cũng rất lớn. Trư�ng của Giáo hội Công Giáo và là trư�ng Pháp, tất nhiên cũng có hậu s gây ảnh hưởng cho Công giáo và Pháp. Nhưng, nếu có, thì h� cũng rất kín đáo và nhẹ nhàng, không trắng trợn và gây khó chịu cho ngư�i khác. Suốt mấy năm h�c ở đó (1936-1937 dến 1943-1944) tôi không h� trực tiếp hoặc gián tiếp bị thúc dục "rửa tội" hay "theo Tây".

Trư�ng rất lớn, tiện nghi dồi dào, ban giáo huấn khả kính, lại là trư�ng trung h�c tư b� thế ở mi�n Trung. Do đó, trư�ng thu hút h�c trò không những của toàn mi�n Trung, mà cả mi�n Nam, nhất là con em các gia đình Công giáo.

Tuy trư�ng thâu nhận cả h�c sinh Pháp lẫn Việt, tôi không h� cảm thấy có phân biệt "Tây Nam". Các giáo sư và các cha đối xử h�c sinh Pháp và Việt rất đồng đ�u. Có b� bênh h�c sinh Việt là khác. Ví dụ, khi có đánh lộn giữa h�c sinh Pháp và Việt, mấy cha thư�ng bạt tai mấy cậu Tây con trước !

(. . . ) �i�u thứ hai tôi thấy cần ghi nhận v� trư�ng Providence là ở đó tôi được giáo huấn rất kỹ lưỡng, đặc biết v� sinh ngữ - Pháp và Anh - Các thầy giáo Pháp cũng như Việt, vừa nhi�u khả năng, vừa dạy rất tận tâm chu đáo, vừa nghiêm túc, đòi h�i nhi�u ở h�c sinh sự cố gắng. Nh� đó sau này tôi dự thi và theo h�c các trư�ng đại h�c lớn của Anh (như London School of Economics), cũng như của Thụy sĩ dễ dàng. . .

Như trên đã trình bày, mục đích trước tiên của trư�ng Providence là tuyển dụng một ban giảng huấn có khả năng, phần lớn được gởi tới từ dòng Thừa Sai Paris, th�a mãn dược ước v�ng và nhu cầu các gia đình thượng lưu vùng �ế �ô, cho con cái h� một n�n giáo huấn tốt, mở mang trí tuệ tinh thần và đạo đức, hâù sau này có thể gánh vác trách nhiệm của mình khi trưởng thành.

Tất nhiên là nhà trư�ng cũng phải chuyễn mình thích nghi với th�i cuộc và những biến cố đã xảy ra cho số phận của đất nước Việt Nam trong những năm từ 1933 cho tới 1975. Trong khoảng 40 năm then chốt đó, có thể phân tích ra nhi�u giai đoạn lịch sử như sau:

I- 1933-1945: giai đoạn thành lập:

Trong giai đoạn này, trào lưu cũng như th�i cuộc đưa tới sự đương nhiên, là muốn tiếp tục h�c sau khi tốt nghiệp Tú Tài, thì phải đi Pháp đ< khai thác cái vốn h�c vấn đã đạt được.

Tại Pháp, phần lớn các môn sinh nhà trư�ng đã thực hiện được toàn diện những điSu ước v�ng của mình. Chỉ cần đơn cử ở đây một vài trư�ng hợp đi

Những ngư�i khác trong th�i kỳ chiên tranh, ở lại trên quê hương mình cũng đã thành công vẻ vang trong binh nghiệp Bộ binh, Hải quân hoặc Không quân.

II. 1946-1963: Giai đoạn phát triển.

Trong các biến cố đã xoay chuyễn dòng lịch sử Việt Nam, có thể coi vụ Nhật bản đảo chính Pháp là quan tr�ng vào bực nhất. Khởi đầu thì đó chỉ là sự tất nhiên xảy đến sau sự thất trận của nước Pháp năm 1940 trước kẻ xâm lăng �ức Quốc Xã. Dù thâm ý của ngư�i Nhật ra sao đi nữa, biến cố này đã gây ra sứt mẻ, không bao gi� hàn gắn lại được nữa, trong cơ sở cai trị của Pháp tại �ông Dương. Khi nước �ức của Hitler đầu hàng, cuộc diện càng thay đổi hơn, sự thật thì trên c�i (cựu) �ông Pháp từ nay sẽ không bao gi� trở lại như xưa nữa. Chẳng cần đi sâu vào chi tiết của vụ Pháp trở lại với Tướng Leclerc và kế tiếp là Tướng de Lattre de Tassigny, kết cục tất cả d�u tan hoang với sự thảm bại �iện Biên Phủ năm 1954. . .

Trái với sự dự đoán của mổi ngư�i, trư�ng Providence đã lướt qua được bao cơn bão tố mà chẳng bị chìm đắm, mặc dầu bao phen thương tích vì trận chiến. Sở dĩ nhà trư�ng được thoát hiNh� sự hòa hợp thức th�i đó mà sau này các thế hệ h�c sinh do Trư�ng đào tạo nên, không cần phải lánh thoát ra nước ngoài hay lẩn tránh trách nhiệm, ở lại trong nước, h� vẫn có nhi�u cơ hội phục vụ xứ sở đang chuy


Cha Jean Oxarango

�ặc biệt là sau ngày Tổng Thống Ngô �ình Diệm chấp chánh, một số cựu h�c sinh trư�ng quen biết trước với nguyên hiệu trưởng, �ức Giám Mục Ngô �ình Thục, đã được trao phó nhi�u trách nhiệm trong chính phủ, và h� đã làm việc rất đắc lực, liêm khiết.

Trong giai đoạn này, trư�ng �ại h�c Công Giáo được thành lập tại �à lạt, ngư�i chủ trì là Cha Nguyễn văn Lập, cựu giáo sư kiêm tuyên uý tại Providence. Ở Huế cha Cao văn Luận đứng ra tổ chức một �ại h�c Công Lập, cha Luận đã cho m�i một số giáo sư Providence ra dạy ở �ại H�c Huế, cha Oxarango và cha Lefas đảm trách các phân khoa Văn Khoa và Sư Phạm. Khoa Trưởng Văn Khoa là anh Lê Thanh Minh Châu, cựu h�c sinh Providence và sau này tốt nghiệp đại h�c Cambridge, Anh Quốc.

III- 1963-95. . . "Sẽ trôi v� đâu ?"

Cái chết bi đát của Tổng Thống Ngô đình Diệm và 2 ngư�i em ,mở đầu cho một giai đoạn "xáo trộn" tại mi�n Nam, mà Bắc Việt li�n khai-triểt để chuẩn bị "thống nhất đất nước" h� hằng mơ ước. Con đư�ng đi tới việc thôn tính nốt mi�n Nam của chúng, đầy rẫy những thảm kịch như vụ Tết Mău Thân (1968) trong đó 3.000 thư�ng dân vô tội bị tàn sát tập thể, trông số này, tiếc thay có nhi�u h�c sinh thế hệ trẻ của Trư�ng Providence. . .

Cũng trong th�i kỳ đó. Một số h�c sinh Providence đậu xong Tú Tài đã ghi tên vào �ại H�c Huế để lấy bằng cử nhân hoặc sư phạm để gia nhập ngành nhà giáo. Trong khuôn khổ đó, có thể coi là trư�ng Providence của chúng ta đã thực hiện được một phấn chí nguyện của các vị sáng lập ra trư�ng khi ch�n cái tên Thiên-Hựu H�c-�ư�ng (Institut de la Providence). Hiện gi� một số giáo sư văn khoa và ngoại ngữ trong tỉnh Thừa Thiên đ�u xuất thân và đào tạo từ trư�ng Providence, trong suốt th�i gian Trung h�c.

IV- 1975. . .: Chứng minh danh hiệu H�c đư�ng

20 năm sau "thống nhất" đất nước Việt Nam dưới sự bảo hộ của Hà Nội, một sự ngẩu nhiên đã xui khiến chính quy�n Thừa Thiên sử dụng cơ sở trư�ng ốc Providence làm trụ sở phụ cho �ại H�c Huế*, dành cho các lớp Cao H�c của 3 phân khoa (Sử dịa, Xã hội h�c và văn hóa tổng quan). Các cơ sở được trông nom và sử dụng th�a đáng. Riêng căn nhà trước khia là Nhà Nguyện của trư�ng, nay được dùng làm phòng h�c, ngăn đội ra bằng một bức màn, để sinh viên tới đó làm bài và h�c hành trong yên tịnh.
Trư�ng �ại H�c Khoa H�c

Ngoài ra lại có một số giáo sư ngoại ngữ (trong đó có một phần được đào tạo tại trư�ng Providence) đã tự động mở ra những lớp h�c buổi tối miển phí dạy Pháp ngữ, có các "cán bộ" thị xã theo h�c đ< có thêm chút chữ nghĩa hộ thân.

Từ xuất điểm đó, h� đã lập ra một hội nh� (lấy tên là Cenlet) với sự khuyến khích kín đáo của nhà cầm quy�n địa phương, điển hình bằng sự gởi đi tu nghiệp tại Pháp (9 tháng hay lâu hơn) để bổ túc chuyên môn.

Mặt khác, một bộ sách giáo khoa dạy Pháp văn cho ngư�i Việt Nam, gồm 12 cuốn đang được biên soạn dưới nhan đ� "Tiếng Pháp" do nhà xuất bản Hatier-Didier ấn hành (nay mai sẽ do một nhà xuất bản địa phương phát hành tại Việt Nam). Một số giáo sư soạn giả trẻ đã c�ng tác trong dự án này, trong đó có bà Phạm thị Anh Nga, giáo sư tại phân khoa Sư phạm của �ại H�c Huế.

Suy gẫm những đi�u kể trên, ngư�i ta không kh�i cảm thấy đó là những sự cố khích lệ Thượng �ế an bài chứng minh cho danh xưng nhà trư�ng do một bậc đại nho, linh mục Nguyễn văn Thích đặt tên từ buổi đàu thành lập : Thiên Hữu H�c �ư�ng.


�ại h�c Khoa h�c
--------------------------------------------------------------------------------
Trích từ : tập san Tiếng Sông Hương (1994), Dallas, Texas, Hoa Kỳ.

Sưu tầm từ: http://www.thienhuu.org/th-tiengviet.html

[chauminhlinh]

Tư liệu hay quá. Ngày xưa h�c lu xơ bu, ngày nay làm cũng lu xơ bu nên kô có th�i gian tìm hiểu v� ngôi trư�ng mà mình h�c. Cám ơn Thanh!

[nguyenhoanggiap]

Oh, hay quá!
Jap

[chauminhlinh]

Hay! Hay! Hay! Hay! Hay! Hay! Hay! Hay! Hay! Hay! Hay!

[nobita]

Tư liệu này rất quý. �� nghị chúng ta giữ lại. Khoảng vài chục năm nữa sẽ có việc đấy !!!!!

[thanhdnvn]

Ôi một th�i!

[chauminhlinh]

Kô hiểu sao mấy bác nhà mình bữa nay đập mất cái bồn nước ở cổng chính. �I vào thấy một sân trư�ng trống hoác, chán thiệt.

[nguyenhoanggiap]

�Ề NGHỊ MẤY ÔNG KIẾN NGHỊ HAY �Ề XUẤT GÌ �Ó �Ể XÂY HỒ C� TO TO MÀ NUÔI LÓC,TRẮM...�Ể ANH EM SINH VIÊN K� TÚC CẢI THIỆN LUÔN �ỜI S�NG ẨM THỰC
J

[chauminhlinh]

Nuôi thêm gà nữa, loại gà móng đ� đó để phục vụ đ�i sống tinh thần anh em trẻ tuổi.

[nguyenhoanggiap]

TAU SỢ THẾ HỆ TRẺ BỊ H5N1 HÙNG ƠI!!!
J

[chauminhlinh]

Gà móng đ� không chứa H5N1, chỉ chứa HIV thôi.!

[vitieu]

H1R5 cũng nhi�u!!

[Hoang Hoa]

HIHI!

[nguyenhoanggiap]

sôi động!
j

[TRUONGVANTUY2004]

Bây gi� trư�ng mình chắc lạ lắm.

[nptruongson]

LATE IS BETTER THAN NEVER .
Huế vẫn bằng lăng tím trong anh ..
.....

[Tuan]

đi xe ôm v� từ Võ Thị Sáu, ông xe ôm bảo Thiên Hữu : Thiên là Thiên Chúa,Hữu là có, có nghĩa là có Chúa sau vì gi�ng Huế nên đ�c trại thành Thiên Hựu....

[Tuan]

Luan ngu
�ừng bao gi� b� lỡ một hồng ân, vì hồng ân đó không bao gi� được gói gém trong phong bì bạn mong đợi . Lm.James Hyatt