[kinhk19c]

Andersen và Dickens - tình bạn của hai nhà văn
Lưu Thị Thu Hà

Khi Hans Christian Andersen và Charles Dickens gặp nhau, h� đã nhanh chóng có được mối quan hệ rất tốt đẹp. Vậy đi�u gì đã làm cho tình bạn giữa hai nhà văn này ngày càng phai nhạt?


Là những tên tuổi lớn trong n�n văn h�c th�i đại Victoria, ngư�i này ngưỡng mộ tác phẩm của ngư�i kia nên khi gặp nhau năm 1847, Hans Christian Andersen và Charles Dickens nhanh chóng kết thân và trở nên tâm đầu ý hợp. Trước khi chuyến thăm 4 tuần của Andersen tới Anh th�i gian này kết thúc, h� đã dành cả một đêm để chuyện trò với nhau. Sau đó 10 năm, Andersen và Dickens có dịp hội ngộ lần thứ hai trong một chuyến thăm khác của Andersen tới Anh và đó chính là lần gặp gỡ cuối cùng của hai nhà văn này. Trong những lá thư phúc đáp hiếm hoi gửi cho Andersen, Dickens vẫn giữ một thái độ xã giao lịch thiệp nhưng rất xa cách. Có một đám mây u ám bí ẩn đã bao trùm lên tình bạn của hai ngư�i.

"Không một ai biết rõ đi�u gì đã xảy ra" - Elizabeth James, ngư�i phụ trách bộ phận văn h�c thế kỷ 19 của Thư viện quốc gia Anh, cho biết. "Ngư�i ta cũng đã nêu lên một vài giả thuyết nhưng cho đến nay vẫn chưa có gì thật sự rõ ràng cả".

Liệu đó có phải là một mối hi�m khích giữa các nghệ sĩ lớn? Cả hai nhà văn đ�u tìm thấy những tiếng nói chung trong mô-tuýp "những thân phận nghèo hèn có tâm hồn cao cả", nhưng Dickens t� ra không thích thú với cách giải quyết mang tính chất phép màu, huy�n diệu mà Andersen thư�ng thể hiện trong các tác phẩm của mình.

Andersen là một nhà soạn kịch, đồng th�i là một diễn viên, nên trong quá trình thực hiện vở kịch Wilkie Collins"s The Frozen Deep, có thể Dickens đã m�i Andersen đến tham dự buổi ra mắt vở kịch. Andersen, với tính cách thẳng thắn của mình phải chăng đã đưa ra nhận xét nào thái quá?

Andersen rất thích được những cậu bé nhà Dickens cạo râu cho mình vào mỗi buổi sáng nhưng đ� nghị này sau đó đã bị Dickens khước từ. Tại sao vậy? Có thể Dickens đã nhận thấy những mối quan hệ tình cảm không rõ ràng của Andersen với cả hai giới, trong đó có quan hệ của ông với ca sĩ Jenny Lind và con trai của một nhà bảo trợ ngư�i �an Mạch - tất cả đ�u không đi đến hôn nhân.

Một giả thuyết khác thuyết phục hơn do Kristian Jensen - phụ trách triển lãm 200 năm ngày sinh Andersen - đưa ra, thì có thể là anh nhà văn vụng v� Andersen, do không quen với các nghi lễ xã giao trong xã hội nước Anh th�i đại Victoria nên có thể đã phạm phải một số sai lầm khủng khiếp trong salon văn h�c của Dickens.

Các giả thuyết vẫn chưa dừng lại ở đó.

Tác phẩm đầu tiên của Andersen The Improvisatore - một cuốn tiểu thuyết mang tính chất tự truyện (kể v� cuộc dấn thân của một cậu bé nghèo vào cuộc đ�i), xuất bản năm 1835 đã được đón nhận một cách nồng nhiệt tại Anh khi dịch sang Anh ngữ. Sau đó những câu chuyện cổ tích viết cho thiếu nhi liên tiếp ra đ�i, từ năm 1845 tới 1847, có tới 5 tập truyện của nhà văn �an Mạch đã được một nhà xuất bản ở London (do ông Richard Bentley làm chủ) giới thiệu.

Andersen trở thành một fan của Dickens sau khi ông đ�c cuốn tiểu thuyết Oliver Twist của nhà văn này. �t hơn Andersen 7 tuổi, nhưng Dickens cũng sớm nhận thấy danh tiếng của nhà văn �an Mạch. Ông đã đ�c và thực sự ấn tượng trước khả năng cảm nhận tinh tế của Andersen thể hiện trong những câu chuyện viết cho tuổi thơ như: Nàng tiên cá, Chiếc áo mới của vị Hoàng đế. Ngư�i ta cũng dễ dàng nhận thấy những ảnh hưởng của Andersen đối với Dickens trong chùm Tập truyện v� Noel của ông.

Nhưng vào năm 1847, Charles Dickens đã là một ngôi sao trên văn đàn Anh, còn Andersen chỉ là một tên tuổi mới. Do vậy, có thể trong chuyến thăm của Andersen tới Anh, Bentley đã sắp xếp một cuộc gặp gỡ giữa hai nhà văn trong một buổi dạ tiệc được tổ chức tại nhà bá tước Blessington - một Mạnh Thư�ng Quân cho các hoạt động văn hóa nghệ thuật th�i bấy gi�. Không khí xa hoa của buổi tiệc này đã kéo hai ngư�i đến gần nhau, h� tìm thấy những điểm chung trong chính cuộc sống nghèo khổ của mình. Nhà văn �an Mạch có một tuổi thơ rất đỗi nh�c nhằn còn Dickens, ngay từ khi mới 12 tuổi đã phải lao động vất vả trong một kho hàng cũ. H� hứa hẹn là sẽ còn gặp lại nhau, nhưng cho đến trước ngày r�i Anh, Dickens mới có cơ hội m�i Andersen tới nhà mình. "H� đã có một buổi tối thú vị và Dickens có lẽ là ngư�i cuối cùng Andersen nhìn thấy trước khi r�i đất nước này", Liz James cho biết.

Andersen suốt cuộc đ�i mình đã sống trong sự hào hiệp của các Mạnh Thư�ng Quân trên khắp châu Âu, đặc biệt là vị Công tước xứ Weimar. Ông thư�ng xuyên sống trong nhà tr� chứ chưa bao gi� có nhà riêng. Trong suốt một thập kỷ, từ 1847 tới 1857, Dickens và Andersen thư�ng xuyên trao đổi thư từ với nhau. Và trước tấm thịnh tình của Dickens, Andersen đã trở lại Anh vào mùa hè năm 1857.

Dickens có một căn nhà ở Gad"s Hill Place gần Rochester và có thể Andersen từng ở đây. Nhưng theo l�i bà James, "Gad"s Hill là một nơi tương đối biệt lập, Andersen hầu như không nói được tiếng Anh, còn Dickens cũng chẳng mấy khi có mặt ở đây vì ông rất bận rộn".

Andersen cao lớn, có gương mặt mảnh dẻ, xương xương, đôi mắt nh� và sâu nên ban đầu lũ trẻ nhà Dickens rất sợ ông. Còn Dickens, lúc này dư�ng như cũng không có th�i gian dành cho Andersen. Ông vừa phải hoàn thành tác phẩm Little Dorrit, bận rộn với việc sản xuất vở kịch Collins, vừa phải có trách nhiệm giúp đỡ gia đình một ngư�i bạn thân mới qua đ�i. Trong th�i gian này, ông cũng có mối quan hệ "ngoài luồng" với Ellen Ternan, một nữ diễn viên trẻ tham gia trong vở kịch The Collins.

Không có gì đáng ngạc nhiên khi cuộc hôn nhân của Dickens rơi vào khủng hoảng trong th�i gian nhà văn chuyển nhà từ London tới Rochester. Và Andersen đã xuất hiện trong chính khoảng th�i gian "nhạy cảm" này. "Andersen thư�ng sống như một vị khách quý trong những lâu đài rộng lớn sang tr�ng của những ngư�i giàu có. Mặc dù cuộc sống gia đình nhà Dickens cũng có phần dư dả, nhưng những quy tắc xã giao trong xã hội nước Anh th�i bấy gi� hoàn toàn xa lạ với Andersen và chắc hẳn ông đã không tránh kh�i những giây phút khó xử khi sống ở đây. Chúng ta cũng có thể hình dung được những cảm giác khó chịu mà bà Dickens phải chịu đựng trong th�i gian Andersen đến làm khách trong gia đình h�. Tôi không nghĩ là giữa h� (Andersen và Dickens) đã có cãi c� gì bởi h� đ�u là những con ngư�i có thừa lịch thiệp, nhưng chắc chắn gia đình Dickens cũng như bản thân Andersen sẽ cảm thấy nhẹ nhàng hơn khi chuyến viếng thăm này kết thúc", James cho biết.

Sau đó, Andersen có viết cho Dickens - ngư�i mà ông vẫn luôn luôn ngưỡng mộ - một vài lá thư nữa. Thế nhưng, mặc dù ngày càng nổi tiếng với độc giả Anh và thư�ng xuyên du lịch vòng quanh châu Âu, Andersen không bao gi� còn dừng chân ở nước Anh thêm một lần nào nữa.

Lý giải cho thái độ của Dickens, nguyên nhân cuối cùng được đưa ra có thể là do Andersen đã cho xuất bản tại �ức những ghi chép của ông v� quãng th�i gian ông sống chung với gia đình Dickens mà không được sự đồng ý của Dickens. Trong đó Andersen đặc biệt ca ngợi phu nhân Dickens. Khi những thông tin này được đăng tải ở Anh, cuộc hôn nhân của Dickens đã tan vỡ.


*****
Ảnh trái qua phải:
- Hans Christian Andersen
- Charles Dickens
- Tác phẩm của Andersen
- Tập truyện Oliver Twist

Nguồn: The Independent

Tài liệu đính kèm(s)

 han0a.jpg ( 4.07k ) Số lượng tải: 0
 dickens0a.jpg ( 6.69k ) Số lượng tải: 0
 han1a.jpg ( 6k ) Số lượng tải: 0
 olive1.jpg ( 3.71k ) Số lượng tải: 0

 

[banglangtim]

Cuộc đ�i không phải lúc nào cũng đẹp!