[nptruongson]

10 nguyên tắc cơ bản của một chế độ dân chủ
--------------------------------------------------------------------------------

1. Nguyên tắc thứ nhất của dân chủ đòi h�i tính hợp pháp và chính đáng của m�i quy�n lực, đi�u đó cho thấy chính nghĩa là nguyên tố quan tr�ng hàng đầu của dân chủ.

2. Nguyên tắc thứ hai là v� tái bầu cử và th�i hạn của nhiệm kỳ. Vấn đ� “cha truy�n con nối� hay bất hạn định nhiệm kỳ như th�i xưa nay không còn ai chấp nhận nữa.

3. Nguyên tắc thứ ba là tam quy�n phân lập, kiểm soát và cân bằng, và sự giới hạn quy�n hành của mỗi định chế.

4. Nguyên tắc thứ tư là n�n pháp trị (the rule of law) và các toà án độc lập. Nghĩa rằng m�i ngư�i, từ công dân bình thư�ng đến lãnh đạo chính trị hàng đầu (m�i thành viên của ba ngành tư pháp, hành pháp và lập pháp), đ�u được đối xử giống nhau trước pháp luật.
Nguyên tắc thứ nhất của dân chủ đòi h�i tính hợp pháp và chính đáng của m�i quy�n lực



5. Nguyên tắc thứ năm là tính Hiến pháp hoá (constitutionalism) và sự xét lại hay phê bình pháp luật (judicial review) khi thích hợp. �i�u này cho thấy sự ng� vực đối với các cơ quan lập pháp. Thí dụ, h� có thể bẻ cong pháp luật để hỗ trợ quy�n lợi cụ thể nào đó hay thay đổi pháp luật vì cơ hội chủ nghĩa. Vì thế, phải có các đi�u luật căn bản để ngăn ngừa sự thay đổi pháp luật một cách tuỳ tiện hay dễ dãi.

6. Nguyên tắc thứ sáu là tiến trình đúng đắn, thích hợp (due process). Hậu quả của một quyết định chính trị có đúng đắn hay không phần lớn đến từ việc thực hiện đúng đắn tiến trình minh bạch và dân chủ được quy định trong nguyên tắc hay thủ tục được công nhận.

7. Nguyên tắc thứ bảy là sự tôn tr�ng và bảo đảm dân quy�n. Như đã nói trên, nếu ngư�i dân không có quy�n thì chẳng thể g�i n�n dân chủ đó là đích thực. Ngư�i ta ng� vực thiện chí của giới chức có thẩm quy�n trong việc đáp ứng nhu cầu và quy�n lợi của công dân. Hơn nữa, công dân có thể bị sách nhiễu bởi giới có quy�n lực.

8. Nguyên tắc thứ tám là vấn đ� áp dụng thi hành luật. �i�u này, ngược lại các nguyên tắc đã nêu trên, ng� vực công dân nghiêm chỉnh thi hành hay tuân thủ luật. Do đó, phải có các biện pháp kiểm tra xem công dân có thi hành trách nhiệm của mình hay không, và nếu cần thì phải áp dụng các biện pháp mang tính bắt buộc.

9. Nguyên tắc thứ chín là nhu cầu thông tin rộng mở. Cho đến nay, lịch sử nhân loại đã dạy một bài h�c vô cùng quan tr�ng rằng: chúng ta, dù rất muốn đi chăng nữa, cũng không thể dễ dàng tin tưởng sự thành thật của m�i ngư�i và m�i định chế cho đến khi nào có đủ bằng chứng là thế. Do đó, chỉ có tranh luận công khai và minh bạch để quan điểm của m�i phía được trình bày chi tiết và rõ ràng thì mới có thể tìm ra sự thật tương đối. Hơn nữa, không có Nhà nước nào muốn để cho giới truy�n thông có hoàn toàn quy�n tự do hành ngh� nên thư�ng đưa ra các biện pháp kiểm duyệt hay giới hạn quy�n lực của truy�n thông. Tuy nhiên, cho đến nay, ngư�i ta đ�u thấy nhu cầu chống lại các chế độ kiểm duyệt, tuyên truy�n, giáo đi�u, các chủ trương giới hạn quy�n tự do thông tin ngôn luận, hay sự lư�ng gạt thẳng thừng xảy ra trong giới quy�n lực và với cả công dân. Thêm vào đó, ngư�i ta cũng thấy rằng việc bảo vệ và đ� cao lòng khoan dung, tranh luận công khai, và sự tôn tr�ng đối với các cơ quan truy�n thông đa dạng và độc lập là vô cùng cần thiết để bảo đảm nguyên tắc hành xử căn bản của n�n dân chủ. �ó cũng là nhu cầu đi tìm sự thật, đi tìm sự thoả thuận và đồng thuận. Chính ngành “đệ tứ quy�n� này, và tính cách độc lập của nó, mới bảo đảm được phần nào giá trị kiểm soát hiệu quả đối với sự lạm quy�n, tính thiên vị hay phân biệt đối xử của m�i ngư�i và m�i định chế.

10. Nguyên tắc thứ mư�i là tính chính trị cộng đồng. Dân chủ mở rộng cơ hội cho khối quần chúng tham gia các hoạt động chính trị qua các tổ chức tự nguyện, dân sự và chính trị địa phương. �ây được xem là biện pháp để cân bằng lại các Nhà nước hành chánh hay chủ yếu phục vụ chính mình và các guồng máy của mình.

Nếu dựa vào mư�i nguyên tắc trên để lượng giá n�n dân chủ thì chúng ta có thể thấy rằng ????????????????????????????????????????????????????????????

Ngày 4 tháng 7 năm nay đánh dấu kỷ niệm lần thứ 231 ngày Tuyên ngôn �ộc lập của Hoa Kỳ. Thomas Jefferson, ngư�i soạn thảo bản tuyên ngôn này, hay John Locke, triết gia được xem là có tư tưởng chính trị ảnh hưởng nhất lên các nhà lập quốc, Tuyên ngôn độc lập cũng như Hiến Pháp Hoa Kỳ, đ�u thuộc trư�ng phái chủ nghĩa phóng khoáng (liberalism). Cốt yếu của tư tưởng chính trị của chủ nghĩa phóng khoáng (một sự phát triển của chủ nghĩa duy lý) thể hiện trong Tuyên ngôn �ộc lập là: m�i ngư�i được sinh ra bình đẳng, được tạo hoá ban cho những quy�n bất khả chuyển nhượng, trong số đó có quy�n được sống, tự do và mưu cầu hạnh phúc; tuy nhiên, để bảo đảm các quy�n này, ngư�i dân thành lập nên chính phủ và trao cho chính phủ quy�n đại diện để đi�u hành đất nước; khi nào chính phủ không còn phục vụ cho các mục tiêu trên thì ngư�i dân có quy�n thay đổi hay huỷ b� nó và thành lập chính phủ mới để bảo đảm sự an toàn và hạnh phúc của h�. �ến năm 1789, Hiến Pháp Hoa Kỳ mới được chính thức thông qua, và 2 năm sau đó (1891), Bộ luật dân quy�n (Bill of Rights) đã được bổ sung vào Hiến pháp thành 10 Tu chánh án đầu tiên.